MARS - CZERWONA PLANETA

Jest to jedna z najlepiej zbadanych i jednocześnie najpopularniejszych planet. Kiedy poruszany był problem możliwości życia pozaziemskiego w naszym Układzie Planetarnym, Mars uchodził za najlepszego kandydata na miejsce zamieszkania innych istot. Niezliczone powieści fantastycznonaukowe, sztuki teatralne i filmy rozgrywały się na naszej sąsiedniej planecie lub też poruszały temat człekokształtnych istot, które z Marsa przybyły na Ziemię. Najnowsze badania rozczarowały jednak tych, którzy spodziewali się znaleźć Marsjan. Obecnie jednak naukowcy na podstawie ostatniego lotu na Marsa sondy "Pathfinder" odkryli ślady pierwotnego życia roślinnego w postaci skamielin. Być może na Marsie kiedyś żyły również pierwotne zwierzęta (pierwotniaki)? Powierzchnia Marsa przypomina suchą i zimną pustynię i górski krajobraz. Piasek uformowany jest w wydmy. Gdy w lipcu 1965 roku przekazane zostały drogą radiową przez "Marinera 4" pierwsze szczegółowe obrazy powierzchni Marsa, oczom badaczy ukazał się krajobraz podobny do księżycowego. Następne badania przyniosły odkrycie na powierzchni Marsa interesujących formacji kraterów, które uległy znacznie silniejszej erozji niż na Księżycu, a także licznych wyschniętych koryt rzek, obszarów aluwialnych, uskoków oraz wielkich wzniesień wulkanicznych. Prawdopodobnie niegdyś na Marsie było bardzo dużo wody w stanie ciekłym, o czym świadczą rozległe obszary aluwialne i doliny podobne do rzecznych. Być może jeszcze dziś Mars ma lodowce pod powierzchnią, gdzie temperatura nigdy nie przekracza punktu topnienia. Ta podziemna stała zmarzlina znajduje się prawdopodobnie na obu biegunach Marsa. Być może topi się ona w ciepłych okresach historii Marsa, tworząc rzeki i jeziora. Największym wulkanem na Marsie jest obecnie nieczynny już wulkan tarczowy zwany "Nix Olympica" lub "Olympus Mons" (Góra Olimp). Średnica jej podstawy wynosi około 600 km, a jego wierzchołek, który stanowi krater o średnicy około 90 km, wznosi się na wysokość 27 km ponad otaczający go teren. Jest to prawdopodobnie najwyższa góra i zarazem największy wulkan w całym Układzie Słonecznym. Atmosfera Marsa jest bardzo rzadka i składa się w głównej części - tak jak na Wenus - z dwutlenku węgla (95%). Gęstość atmosfery Marsa odpowiada gęstości atmosfery ziemskiej na wysokości około 30 km. Ale i w tej bardzo rzadkiej atmosferze powstają chmury złożone z kryształków lodu i zestalonego dwutlenku węgla. Słynne czapy polarne to pokryte zestalonym dwutlenkiem węgla podbiegunowe obszary Marsa. Najwyższa temperatura na Marsie występuje w południe na równiku, sięgając 20°C. Spada ona jednak szybko z powodu rozrzedzenia atmosfery, osiągając już podczas zachodu Słońca wartość -70°C. W nocy temperatura spada jeszcze bardziej. Najniższa temperatura występuje oczywiście na biegunach, gdzie podczas nocy spada do -130°C. Dwa księżyce Marsa noszą nazwy Phobos (Strach) i Deimos (Groza), doskonale pasujące do tych małych towarzyszy rzymskiego boga wojny.